- Producent:
- Kategoria: E-booki
- ISBN: 9788396060969
- Autor: Natalia Ginzburg
- Wydawnictwo: Wydawnictwo Filtry
- Rok wydania: 2021
„Słownik rodzinny” to klasyka literatury światowej. Wydany w 1963 roku zdobył najmocniej prestiżową włoską nagrodę, Premio Strega; wygrywając pomiędzy innymi z Tommasem Landolfim, Primem Levim i Beppem Fenogliem. Do końca XX wieku miał we Włoszech pięćdziesiąt cztery edycje, i nadal pozostaje na liście lektur szkolnych. Ta niezwykła kronika dokumentuje życie zasymilowanej żydowskiej rodziny najpierw w czasach nasilającego się faszyzmu, potem drugiej wojny światowej, wreszcie po upadku Mussoliniego.
Natalia Ginzburg, uważana za jedną z największych włoskich pisarek, jest również pisarką nieznaną szerokiej publiczności, choć jej oparty na osobistym wyznaniu, a zarazem ascetyczny i pozbawiony sentymentalizmu styl stał się wzorem dla wielu pokoleń autorów. Za swoją literacką matkę uznaje ją Vivian Gornick, wśród najważniejszych dla siebie pisarzy wymienia ją także Andrès Barba.
Ginzburg z całą pewnością jest nauczycielką precyzji – żadne zdanie, żadne słowo nie są u niej przypadkowe – i mistrzynią uważnego spojrzenia; świata przedstawionego nie zabarwiają u niej odautorskie interpretacje, budują go obrazy, wypowiedzi postaci, sama kompozycja książki. Jej język jest ostry jak brzytwa, lecz jest to język opisu – nie oceny. W „Słowniku rodzinnym” równolegle biegną obok siebie dwie historie: ta na powierzchni i ta pod powierzchnią słów, tę drugą musimy wyczytać sami, pozbawieni jakichkolwiek kół ratunkowych, jakie na ogół rzucają czytelnikom bardziej zapobiegliwi narratorzy. Ginzburg, pozostając w centrum wydarzeń, stoi w cieniu, nie zdradza własnych emocji i przemyśleń. We wprowadzeniu do „Słownika rodzinnego” czytamy, iż choć książka „powstała na kanwie prawdziwych wydarzeń, trzeba ją czytać jako powieść – a zatem nie należy mieć mniejszych ani większych oczekiwań aniżeli od powieści”. Sama autorka ma jednak pokaźne wymogi wobec czytelników – wymaga od nich, by zajrzeli pod podszewkę słów, zobaczyli to, co zostało przemilczane.
W „Słowniku rodzinnym” raz po raz ktoś znika – bliscy i przyjaciele trafiają do więzień, giną na wojnie, odbierają sobie życie. Tymczasem narratorka nie pozwala sobie na szloch i patos, co najwyżej chłodny smutek tonowany ironią. Jest to powściągliwość standardowa dla wielu powojennych autorów – lecz w tym wypadku skrywa nie tylko traumę wojenną, ale także uczuciowe wycofanie: potrzebną umiejętność tych, którzy wychowują się na emocjonalnej pustyni.
„Słownik rodzinny” to opowieść o perfekcyjnej, inteligenckiej rodzinie Levich, wyznającej nowoczesne, jak na tamte czasy, socjalistyczne i ateistyczne poglądy. Rodzinie, w której domu spotykają się znane postaci – chociażby pisarz Cesare Pavese, wydawca Giulio Einaudi, filozof Felice Balbo, eseista Nicola Chiaromonte, twórca sprzętów do pisania Adriano Olivetti i wielu, wielu innych. Każdy w tym domu ma coś oryginalnego do powiedzenia, każdy błyszczy intelektem, każdy za...
